U svom slikarstvu Igor Vasiljev ne učestvuje u težnjama svojih savremenika koji su odbacivali figuralno i sve više težili apstraktnom slikarstvu. On ostaje privržen naraciji, pri čemu je to jedna izrazito lična naracija, naracija pojedinca – posmatrača društva. Kroz slike Vasiljev preispituje društvene uloge kao i odnos društvenih uloga i sopstva i dopušta nam sagledavanje sveta kroz svoje ,,naočare”. U ciklusu slika imenovanom Kod fotografa, nastalom 1952. godine, primećujemo njegov odnos prema stvarnosti, društvu, vremenu i životu koji pojedinci vode. Groteska, ironija i satira prožimaju portrete ovog ciklusa. Prilikom stvaranja portreta insistira na fizionomskim i psihološkim karakteristikama likova, prepoznatljivim mada obeleženim izvesnom stilizacijom u znaku ironije.
Vasiljev je uzore nalazio u slikama Munka, Van Goga, Carinika Rusoa, Difija, tj. u umetnicima koji su prikazivali realnost kroz subjektivnu ekspresiju. Svoje motive nalazio je ,,sada i ovde” i bio je podložan utiscima koji se naizgled ne čine značajnim. Prostor je osećao instinktivno, ne mareći za perspektivu.
Pokušavao je i da pomiri mistični odnos između života i smrti, a u poimanju savremenog života slikao je ljude obojene iskarikiranom srećom obećane budućnosti i nade u ,,novi” život. Fantastika i podsvest, moćni unutrašnji nemiri i tragično osećanje bliskosti života i smrti takođe karakterišu slikarstvo Igora Vasiljeva. Teme stradanja, straha, patnji, bliskosti života i smrti zastupljene su u seriji crteža iz 1952. godine, kao i u slikama plave faze koja obeležava Vasiljevljevo stvaralaštvo od 1952. pa sve do smrti slikara 1954. godine Blizak kontakt sa groteskom iskazuje upravo u slikama inspirisanim smrću, iskrivljenim telima, leševima, grobljem, očajanjem. Slikar ne samo da oseća skolonost ka mučnom i bolesnom, već i sklonost ka izvesnoj moralnoj deformaciji, ka ružnom i surovom. Kako crtežima, tako i slikama, daje nam apologiju ružnog, proisteklu iz neke unutrašnje, cinične radoznalosti.
Simbioza prikaza smrti i života oličena je u delu Svadba u grobu. Slikom dominira plava boja koja će karakteristati njegovu poslednju, plavu, fazu. Instinktivnost prostora, perspektive i dvodimenzionalnost uzimaju maha u ovom periodu. Slikom Plavi predeo Vasiljev vizualizuje krajnje grobnu, jezivu tišinu dok površina slikarskog platna biva pokrivena granama krošnji naslikanim u crnoj pasti, koje poput lijana neznatno streme možda ka vrhu, a možda i ka dnu. Na Senjskoj pijaci detalji su stavljeni u drugi plan. Eksperimentišući sa sezanovskom perspektivom, slikar komponuje površine pijačnih tezgi i detalja koji se na njoj nalaze.
Strava, jeza i smrt ponavljaju se na slici U kapeli. Iskrivljene fizionomije, lica za koje samo naslućujemo da su ljudskog porekla, predočavaju nam strahoviti patos za pokojnikom – lešom koji je prikazan u sanduku, čime se dolazi do potpune materijalizacije smrti u likovnoj kompoziciji.
Na slici Autoportret sa smrću smrt je doslovno prikazana u fizičkoj formi, anatomski materijalizovana u vidu skeleta, podrugljive ili ironične facijalne ekspresije. Smrt ovde dodiruje samog slikara, a autoportret iskazan u mlečnoplavom tonu, sa stidljivim oreolom predstavljenim iza slikareve glave naslućuje Vasiljevljevo viđenje susreta života i smrti, ili njega, već mrtvog, sa smrću.
piše: Em Damn
jun, 2018.
