piše: Ana Samardžić
U istoriji umetnosti postoji koncept „slika u slici”. To ne mora da bude uvek doslovno slika nekog enterijera u kome se vidi druga slika ili portret jedne ličnosti na kome se nalazi portret druge, već i simbolična predstava nekog drugog, spoljašnjeg sveta koji se, recimo, u vidu pejzaža vidi kroz neki prozor, vrata, portal ili kakav drugi otvor. S druge strane, postoje slike na kojima su se namenski prikazivali portreti pojedinih ličnosti i umetnika ili druga umetnička dela, kako bi im njihovi autori odali počast.
Ovde vidimo detalj jedne slike, nastale 1628. godine, na kome se nalaze četiri antičke skulpture i tri slike, kao i tri ljudske figure u prvom planu i grupa ljudi koju možemo videti u daljini kroz otvor. Među slikama (jednom grupnom portretu na podu i dvema na zidu) razaznaje se ona levo od pejzaža —Žena koja se kupa ili Dama pri toaleti Jana van Ajka, koja se danas smatra izgubljenom, a poznatom zahvaljujući jednoj njenoj kopiji i upravo ovoj slici na kojoj je predstavljena samo kao detalj.
Svaki deo ove slike može se podeliti na manje celine u kojoj su okupljene grupe ljudi, među kojima su (van ovog predstavljenog detalja) prikazani i neki ugledni umetnici, poput Rubensa i van Dajka, dok pojedini istraživači celu sliku čitaju i kao alegoriju pet čula, vođenu motom ispisanim iznad prolaza VIVE L’ESPRIT (Živeo duh). Granica između unutrašnjeg i spošljašnjeg prostora koju vidimo na ovom detalju, kao i ono što je predstavljeno unutra, govori o specifičnom enterijeru čije je često predstavljanje u slikarstvu formiralo poseban žanr početkom 17. veka. Na ulazu u enterijer, ispod natpisa, na stepeništu stoji i sam autor ovog dela, te ono, kako neki smatraju, pored portreta ostalih umetnika, sadrži i autoportret. Da li možete da saznate o kom umetniku i slici je reč?
Rubrika Detalj za kraj svaki put donosi neko drugo umetničko delo, tako da se ime autora i naziv dela ne pominju nigde u tekstu. Ideja je da na osnovu jednog detalja kompozicije sami saznate o kom delu i umetniku je reč i da svoje odgovore podelite sa nama u komentarima na tekst na sajtu ili društvenim mrežama, a u svakom sledećem broju, biće otkriveno rešenje prethodnog zadatka.
Napomena: U cilju da vaša potraga bude zanimljivija, u tekstovima će se reč umetnik odnositi i na umetnice i na umetnike, a biće reči o stranim i domaćim autorima iz svih umetničkih epoha, kao i savremene umetnosti. Period nastanka umetničkog dela biće naznačen, a kao pomoć, savet je da što više obratite pažnju na detalje koji se nalaze i oko uveličanog predstavljenog motiva.
Važno: Autori i izvori fotografija korišćenih u tekstovima biće objavljeni u svakom narednom broju kako čitaoci ne bi odmah otkrili o čemu je reč.
REŠENJE IZ PRETHODNOG BROJA:
Uroš Predić, Sveti Sava blagosilja Srpčad, 1921, Narodni muzej u Beogradu
februar 2021.
