piše: MoonQueen
Na izložbi Vladan Đorđević: portret neumornog stavaraoca, otvorenoj prethodnog meseca u Galeriji SANU, jedan zid posvećen je nabrajanju titula i priznanja dodeljenih ovom zaista neumornom čoveku kojeg je, nažalost, mali broj ljudi u stanju da prepozna. Danas ga pamtimo najpre kao doktora medicine i prvog specijalistu hirurgije u Srbiji, možda i kao gradonačelnika Beograda, no oblasti u kojima je Vladan Đorđević delovao i dela kojima je zadužio našu zemlju daleko su mnogobrojnija.
Slikar Stevan Todorović naslikao je 1860. godine portret šenaestogodišnjeg Đorđevića na kojem ga je prikazao kao mladog intelektualca – kosa, odelo i zamišljen pogled približavaju ovaj portret slici evropskih romantičara zadojenih rodoljubivim idejama i mislima o slobodi, zagledanih u viziju boljeg i humanijeg sveta za koji su bili spremni da se bore svojim radom i svojom umetnošću. Slikar nije pogrešio tumačeći lik portretisanog – već sa četrnaest godina Vladan Đorđević napisao je svoje prvo književno delo, a pisanje će postati praksa koju će negovati tokom celog života. Njegove romantičarske misli pretočene su u više od pet stotina dela, među kojima se nalaze pripovetke, romani, memoari i drame. Pored toga, Vladan Đorđević je bio i urednik časopisa Otadžbina koji je izlazio u periodu od 1875. do 1892. godine, a u kojem je objavljena istoimena, danas dobro poznata, pesma Đure Jakšića.
Uprkos ljubavlju prema pisanoj reči, Đorđević je procenio da će svojoj domovini najviše pomoći ako se posveti nauci, konkretno, medicini. Kao mladić dobio je savet da će mu medicina otvoriti vrata i palate i kolibe, što se kasnije i obistinilo. Vladan Đorđević bio je u isto vreme dvorski lekar i lekar sirotinje, a ovih dana, kada se više nego ikada pažnja obraća na zdravlje i higijenu, trebalo bi da upamtimo ime čoveka koji je među prvima kod nas postao doktor medicine, bio prvi specijalista za hirurgiju, zatim osnivač Srpskog lekarskog društva 1872. godine, osnivač Crvenog krsta Srbije 1875, reformator zdravstva, prvi istoričar srpske medicine, vojni lekar, profesor higijene, tvorac prvih sistemskih zdravstvenih zakona. Osim književnosti i medicine, bio je aktivan i u političkom životu Srbije, prvo kao narodni poslanik, zatim ministar prosvete, diplomata u Atini i Carigradu, pa i predsednik Vlade.
Prepoznavši dobrobiti rekreativnog bavljenja sportom kod dece i mladih, ali i kod vojnika čija se spremnost održavala redovnim treniranjem, 1882. godine Vladan Đorđević je osnovao Prvo beogradsko društvo za gimnastiku i borenje iz kojeg će se kasnije razviti srpski ogranak Sokolskog društva.
Na izložbi ćete imati prilike da se upoznate sa likom i bogatim opusom ovog izuzetnog čoveka, naučite zanimljive informacije o istoriji medicine i zdravlja kod nas, pogledate Đorđevićeve portrete koje su uradili neki od naših najpoznatijih umetnika, Uroš Predić, Stevan Todorović, Đorđe Jovanović, zavirite u njegovu ličnu prepisku i porodične albume, fotografije starog Beograda i izađete bogatiji za jednu nadahnjujuću istinitu priču koja bi trebalo da nas podseti da trud nikada nije uzaludan, a humanost suvišna. „Mi moramo svom snagom raditi da onima posle nas svane lepši dan” citat je Vladana Đorđevića koji najbolje opisuje neumornu snagu uma i volje čoveka koji je celog sebe dao jednoj misiji – obezbediti bolju sutrašnjicu generacijama koje dolaze.
decembar, 2020.
