Iako su Sloveni bili veoma kreativni prilikom stvaranja svojih božanstava, na njih su sigurno morali uticati narodi sa kojima su bili u kontaktu, ili čija je mitologija toliko raširena i jaka da je stizala i do ovih prostora. Tako je nastala Devana, boginja šuma, lova i šumskih životinja.
Kako je njeno ime, ali i funkcija, slično rimskoj Dijani, smatra se da su Sloveni ovo božanstvo preuzeli od Rimljana. U prilog tome ide i njeno drugo ime Dziewona, tj. Dževana, kako je nazivana u Poljskoj, koje je još sličnije Dijaninom imenu.
Njen partner je Veles, sa kojim ima sina Jarila, boga rata, srdžbe, seksualnosti i plodnosti. Njena sveta životinja je kobila, u koju se po potrebi i preobražava. Prikazana je kao snažna mlada devojka koja se lako pretvara u ratnicu. Svakog proleća ona kupanjem u reci obnavlja svoje devičanstvo, a sam ritual simbol je ženske seksualne snage i slobode. Pored toga, njeno drvo je vrba, pa se za nju vezuje i vrbopuc, period za vreme kojeg se u narodu igraju igre obojene erotikom i slavi se proleće i buđenje prirode.
Zanimljiva je teorija Aleksandre Bajić po kojoj se u srpskoj epici Devana pojavljuje kao majka Miloša Obilića, čije prezime potiče od prezimena Kobilić, a već smo rekli da je Devana povezana sa kobilom. Miloš Obilić bi u ovoj postavci predstavljao Jarila.
Zastupljenost Devane u životima Slovena (pretežno zapadnih) potvrđuju i nazivi različitih toponima koji imaju veze sa ovom boginjom. U Srbiji je to planina Devica koja se nalazi kod Sokobanje.
piše: Aleksandra Vujić
avgust, 2019.
